Ερημώνει η Ήπειρος και αυτό γίνεται ιδιαίτερα εμφανές από τη συρρίκνωση του πληθυσμού στις επαρχίες της. Πιο λυπηρό όμως από αυτό, είναι ότι φεύγει και η νέα γενιά από τα χωριά, ένα δυσάρεστο γεγονός που όμως αποτελεί πραγματικότητα και γιγαντώνεται χρόνο με τον χρόνο.
Ακριβώς αυτή τη διαπίστωση έρχεται να επιβεβαιώσει η απόφαση για την αναστολή λειτουργίας, στην οποία θα τεθούν 29 σχολεία το επερχόμενο σχολικό έτος 2023-2024 λόγω έλλειψης μαθητών στις περιφερειακές ενότητες Ιωαννίνων, Άρτας, Θεσπρωτίας και Πρέβεζας.
Πρόκειται για συνολικά 29 εκπαιδευτικά ιδρύματα -19 Νηπιαγωγεία και 10 Δημοτικά σχολεία- σε 25 χωριά της Ηπείρου, ενώ το πλέον παράδοξο είναι ότι μέχρι και ένα νηπιαγωγείο μέσα στην πόλη της Άρτας βρίσκεται στη λίστα των σχολειών που θα βάλουν «λουκέτο»!
Η απόφαση ελήφθη πριν από μερικές ημέρες και δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης την Δευτέρα 7 Αυγούστου. Για την ώρα τα σχολεία θα τεθούν σε αναστολή, ωστόσο η κίνηση αυτή ενδέχεται να προμηνύει και το οριστικό τους κλείσιμο σε μεταγενέστερο χρόνο.
Αναλυτικά η λίστα με τα σχολεία που θα μείνουν κλειστά το έτος 2023-2024:
Νηπιαγωγεία
Άρτα:
7ο Νηπιαγωγείο Άρτας, Νηπιαγωγείων Κεραμάτων, Νηπιαγωγείο Κυψέλης, Νηπιαγωγείο Λουτρότοπου, Νηπιαγωγείο Πέτρας, Νηπιαγωγείο Ροδαυγής.
Θεσπρωτία:
Νηπιαγωγείο Γκρίκας, Νηπιαγωγείο Καρβουναρίου, Νηπιαγωγείο Κεστρίνης.
Ιωάννινα:
Νηπιαγωγείο Αβγού, Νηπιαγωγείο Βοτονοσίου, Νηπιαγωγείο Διστράτου, Νηπιαγωγείο Μηλιωτάδων, Νηπιαγωγείο Πλατανούσας, Νηπιαγωγείο Τσεπελόβου.
Πρέβεζα:
Νηπιαγωγείο Βουβοποτάμου, Νηπιαγωγείο Καστροσυκιάς, Νηπιαγωγείο Πέτρας.
Δημοτικά Σχολεία
Άρτα:
Δημοτικό Σχολείο Αγίου Χαραλάμπους Κάτω Αθαμαναίου, Δημοτικό Αμπελιών Αμμοτόπου, Δημοτικό Σχολείο Λουτροτόπου και Δημοτικό Παλαιοκάτουνου.
Ιωάννινα:
Δημοτικό Σχολείο Ασβεστοχωρίου, Δημοτικό Σχολείο Ζωοδόχου, Δημοτικό Σχολείο Κοντινών, Δημοτικό Σχολείο Ποταμιάς Κουκλεσίου και Δημοτικό Σχολείο Νεοχωρόπουλου (σημειωνεται ότι το τελευταίο σχολείο υπάρχει μόνο στα χαρτιά καθώς έχει ιδρυθεί ως μονάδα αλλά δεν έχει κατασκευαστεί διδακτήριο).
Αξίζει να σημειωθεί ότι στον Δήμο Πωγωνίου η κατάσταση είναι ακόμη πιο δραματική, καθώς υπάρχουν μόλις λίγα -ίσως μετρημένα στο χέρι- σχολεία που μπορούν να λειτουργήσουν, να στεγάσουν και να μεριμνήσουν για την διαπαιδαγώγηση των μαθητών.
Στην περιοχή του Πωγωνίου, από το Καλπάκι ως και τα σύνορα με την Αλβανία, τα περισσότερα σχολεία έχουν πάψει να λειτουργούν ήδη από τις αρχές του 21ου αιώνα. Τα τελευταία 20-25 χρόνια μπορεί να πει κανείς ότι τα χωριά του Δήμου έχουν «στερέψει» από παιδιά που αποτελούν τη νέα γενιά, ενώ αντίστοιχα ραγδαία είναι και η συρρίκνωση του ενήλικου πληθυσμού, καθώς τα περισσότερα χωριά απαρτίζονται από ελάχιστους κατοίκους: 55 χωριά έχουν λιγότερους από 30 κατοίκους, ενώ σε τρία δεν κατοικεί κανείς!
Συμπεραίνεται εύκολα δηλαδή ότι το «πρόβλημα» της έλλειψης μαθητών, αν και είχε ξεκινήσει από τα ακριτικά χωριά, επεκτάθηκε και στην ευρύτερη περιοχή της Ηπείρου, τόσο σε Άρτα και Γιάννενα, όσο και στη Θεσπρωτία. Αξιοσημείωτο είναι ότι το Γυμνάσιο και το Λύκειο Πωγώνιανης, δύο σχολεία με μεγάλη ιστορία δεν υπάρχουν πια!
Σήμερα, στον Δήμο Πωγωνίου είναι ανοιχτά μόλις μερικά σχολεία. Ειδικότερα, λειτουργούν 5 Δημοτικά Σχολεία σε Καλπάκι, Παρακάλαμο, Δελβινάκι, Κεφαλόβρυσο και Πωγωνιανή. Επιπλέον στις προαναφερθείσες περιοχές -εκτός της Πωγωνιανής- λειτουργούν 4 Νηπιαγωγεία. Τέλος, υπάρχουν μόλις 3 Γυμνάσια σε Δολιανά, Παρακάλαμο και Δελβινάκι, ενώ σε ολόκληρη της περιοχή λειτουργεί μόνο ένα Λύκειο στο Δελβινάκι.
Ποιοι είναι όμως οι λόγοι που φέρνουν ολοένα και συχνότερα στην επιφάνεια αυτό το πρόβλημα; Πρώτον, οι άνθρωποι επιλέγουν πλέον να μετακινούνται σε αστικά κέντρα όπου η ζωή είναι πιο εύκολη και οι ευκαιρίες περισσότερες, ως εκ τούτου πολλοί καταφεύγουν σε πόλεις όπως Γιάννενα και Μέτσοβο, αλλά και στην Αθήνα. Δεύτερον, τα σχολεία της περιοχής έχουν υποβαθμιστεί, με αποτελεσμα να υποβιβάζονται σε διθέσια και τριθέσια. Αυτό σημαίνει ότι αναπόφευκτα, είτε θα γίνεται είτε γίνεται ήδη, συνδιδασκαλία μεταξύ τμημάτων ακόμη και τάξεων. Έτσι, πολλοί γονείς επιλέγουν να μην στέλνουν εκεί τα παιδιά τους, αλλά σε μεγαλύτερες πόλεις, όποιυ οι συνθήκες διδασκαλίας είναι περισσότερο κατάλληλες.
Μία λύση που θα μπορούσε να δώσει «ανάσα» και να διευθετήσει το ζήτημα θα μπορούσε να ειναι η συγχώνευση των σχολείων, με την προϋπόθεση βέβαια ότι αυτή θα γίνει οργανωμένα και με σχέδιο, όπως για παράδειγμα η ύπαρξη σχολικών λεωφορείων για τη μετακίνηση των μαθητών.
Σημειώνεται ότι οι κάτοικοι του Πωγωνίου το 2011 ανέρχονταν σε 9.600, ενώ μία δεκαετία μετά -το 2021- ο αριθμός τους είχε διαμορφωθεί σε 6.800, μειωμένος δηλαδή σχεδόν κατά 30%.
