Το ΚΚΕ τιμά τους 23 εκτελεσθέντες από την Κρυοπηγή Πρέβεζας στην Αγία Τριάδα Αγρινίου από τους Γερμανούς κατακτητές – τους ταγματασφαλίτες και τους ντόπιους δοσίλογους συνεργάτες τους. Στην Κρυοπηγή υπήρχε ένοπλο τμήμα του ΕΛΑΣ που υπαγόταν σε Σύνταγμα του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ. Οι Γερμανοί και οι ντόπιοι συνεργάτες τους το πληροφορήθηκαν και άρχισαν τις αιφνιδιαστικές εμφανίσεις στο χωριό καταβάλλοντας κάθε προσπάθεια προκειμένου να διαλύσουν τα ένοπλα αντιστασιακά τμήματα.
Τον Μάρτη του 1944 ο γερμανικός στρατός εγκαταστάθηκε στην Κρυοπηγή. Αμέσως άρχισαν τις έρευνες για να εντοπίσουν αντάρτες και πυρομαχικά. Έκαψαν δύο σπίτια και συνέλαβαν 28 άνδρες, από 18 έως 50 ετών. Τους οδήγησαν αρχικά στην Πρέβεζα, στη συνέχεια τους μετέφεραν στο Αγρίνιο, όπου ήταν το αρχηγείο των κατοχικών δυνάμεων στην Δυτική Ελλάδα. Εκεί, τους κράτησαν φυλακισμένους για ένα μήνα. Τη Μεγάλη Παρασκευή του 1944 (14 Απρίλη) εκτέλεσαν τους 23, μαζί με άλλους 120 πατριώτες, στον εξωτερικό περίβολο της Αγίας Τριάδας Αγρινίου και στην κεντρική πλατεία της πόλης, ενώ κρέμασαν άλλους τρεις στην πλατεία του Αγρινίου. Μόλις 5 κατάφεραν να ξεφύγουν της εκτελέσεως.
Η εκτέλεση ήταν αντίποινα για το σαμποτάζ στις 9 Απρίλη λίγο έξω από το χωριό Σταμνά σε τρένο που μετέφερε τρόφιμα και πολεμοφόδια στις Γερμανικές δυνάμεις κατοχής στο Αγρίνιο.
Το ΚΚΕ ήταν ο εμπνευστής και ο αιμοδότης της Εαμικής αντίστασης.
Στο ΕΑΜ συσπειρώθηκαν ενάμισι εκατομμύριο Έλληνες. Από τα χρόνια της κατοχής ήταν φανερό ότι το ΕΑΜ και το ΚΚΕ θα ήταν ο καταλύτης των πολιτικών εξελίξεων όταν απελευθερωνόταν η Ελλάδα.
Το ένοπλο τμήμα του ΕΑΜ, ο ΕΛΑΣ είχε στις γραμμές του σχεδόν 150000 ένοπλους αντάρτες. Η ΕΠΟΝ τράβηξε στις γραμμές της 650000 νεολαίους. Το αποτέλεσμα αυτής της γενναίας δράσης ήταν η απελευθέρωση μέχρι το 1944 του 90% της κατεχόμενης Ελλάδας. Στις απελευθερωμένες περιοχές έμπαιναν οι βάσεις της Εαμικής εξουσίας. Μέσα από τον ηρωισμό των μελών και των στελεχών του το ΚΚΕ δημιούργησε αγωνιστικά πρότυπα στον λαό. Η ίδρυση και η δράση του ΕΑΜ στάθηκαν από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα στην ιστορία της νεότερης Ελλάδας.
Για πρώτη φορά στην Ελλάδα ενώθηκαν και πάλεψαν πλάι – πλάι, κάτω από τις σημαίες μιας ενιαίας πατριωτικής απελευθερωτικής οργάνωσης, τόσο τεράστια πλήθη, που μετρούνταν σε εκατοντάδες χιλιάδες και εκατομμύρια αγωνιστές και αγωνίστριες.
Η χρεοκοπία των αστικών πολιτικών δυνάμεων.
Όπως σήμερα έτσι και τότε δεν ήμασταν όλοι μαζί, όπως λαθραία προσπαθούν κάποιοι να περάσουν στη συνείδηση του λαού. Όπως και σήμερα έτσι και τότε η σύγκρουση γινόταν μεταξύ του λαού και των εκμεταλλευτών του, ντόπιων και ξένων. Η γερμανική κατοχή δεν κατάργησε το καπιταλιστικό σύστημα. Ένα τμήμα του αστικού πολιτικού κόσμου επέλεξε να διαχειριστεί και να υπερασπιστεί άμεσα την εξουσία της τάξης του στην κατοχική Ελλάδα δημιουργώντας τις κατοχικές κυβερνήσεις των δοσίλογων, των ταγμάτων Ασφαλείας κ.α. οι πρόγονοι των σημερινών χρυσαυγητών. Η ΧΑ είναι αυτή που σήμερα φορά την «προβιά» του τιμητή των ηρώων για την απελευθέρωση από τους Γερμανούς ενώ στην ουσία υμνεί τις ποιο μαύρες επετείους του λαού μας από τους Γερμανούς κατακτητές (βλ. Καισαριανή, Κοκκινιά, Καλάβρυτα, Κρυοπηγή κλπ).
Ένα άλλο τμήμα, το μεγαλύτερο, της αστικής πολιτικής σκηνής ανήκει στους απόντες του αγώνα. Ανάμεσα τους οι Σοφούλης, Καφαντάρης, Σοφιανόπουλος, Παπανδρέου, Κανελλόπουλος, Κ. Καραμανλής κ.α. που κρύφτηκε στο Κάΐρο, το Λονδίνο και αλλού. Και ένα τρίτο λειτουργούσε σαν δηλητηριασμένη «αιχμή» ενάντια στο λαϊκό απελευθερωτικό κίνημα στην Ελλάδα (βλ. ΕΔΕΣ και λοιπές ανάλογες οργανώσεις). Ανάμεσα σε όλους αυτούς δεν υπήρχαν Σινικά τείχη.
Η ταξική συνέπεια των κατοχικών κυβερνήσεων αλλά και των εχθρών του απελευθερωτικού κινήματος αναγνωρίστηκε από τις μεταπολεμικές αστικές κυβερνήσεις που όχι μόνο δεν τους τιμώρησαν αλλά τους αξιοποίησαν κιόλας ενάντια στο λαϊκό κίνημα. Τα γεγονότα του Σεπτέμβρη του 1944 στην Πρέβεζα και του Δεκέμβρη στην Αθήνα είναι αποκαλυπτικά για τον ρόλο αυτών των δυνάμεων.
Οι επιδιώξεις όλων τους ήταν να επανέλθουν στην εξουσία μετά την κατοχή. Οι αστικές πολιτικές δυνάμεις και οι Άγγλοι ιμπεριαλιστές γνώριζαν πολύ καλά ότι ο αγώνας που διεξαγόταν κατά των κατακτητών είχε κατά βάθος ταξικό περιεχόμενο. Δεν ξεγελιόταν από το εθνικοαπελευθερωτικό στοιχείο του, που κάλυπτε το κοινωνικό. Κατανοούσαν πως ο ερχομός των λαϊκών μαζών στο προσκήνιο, έστω με αφετηρία την εθνική απελευθέρωση, δε γινόταν να περιοριστεί σ’ αυτήν, απ’ τα ίδια τα πράγματα. Μετά την απελευθέρωση στην ημερήσια διάταξη έμπαινε το ζήτημα σταθεροποίησης ή ανατροπής της αστικής εξουσίας.
Η εκμετάλλευση της εργατικής τάξης από το κεφάλαιο και η εξαθλίωση μεγάλου τμήματος της αγροτιάς δεν οφειλόταν μόνο στους καταχτητές αλλά και στη ντόπια αστική τάξη. Ωστόσο το ΚΚΕ δεν μπόρεσε να διαμορφώσει τη στρατηγική που θα οδηγούσε προς την επαναστατική επίλυση του προβλήματος της πολιτικής εξουσίας και τότε ακόμη, ιδίως μετά το 1943, που οι συνθήκες επέβαλαν να θέσει το ζήτημα της επαναστατικής κατάκτησης της εξουσίας.
Δηλαδή δεν είχε πρόβλεψη και έτσι την κρίσιμη στιγμή δεν έλυσε το ζήτημα της σύμπλεξης του κοινωνικοταξικού περιεχομένου του αγώνα με τον εθνικοαπελευθερωτικό.
Οι δυνάμεις που συμμετείχαν στο ΕΑΜ εξέφραζαν διαφορετικά συμφέροντα. Εκτός από το ΚΚΕ συμμετείχαν και δυνάμεις σοσιαλδημοκρατικές, φιλελεύθερες, γενικά αστικής πολιτικής κατεύθυνσης. Έπρεπε να θεωρηθεί βέβαιο ότι, εξαιτίας των ταλαντεύσεων που προσιδιάζουν στη φύση τέτοιων κομμάτων και ατόμων και που δεν είναι διατεθειμένα να φτάσουν μέχρι το τέλος του δρόμου, δεν ήταν δυνατό η εργατική τάξη να βαδίσει μαζί τους σε όλες τις φάσεις της πάλης, πολύ περισσότερο όσο πλησίαζε το τέλος της Κατοχής και το ζήτημα της εξουσίας ετίθετο επί τάπητος.
Η ιδεολογικοπολιτική διαπάλη διεξάγεται και στο πλαίσιο μιας συμμαχίας και ότι για την επιτυχή έκβαση της ταξικής πάλης δεν επιτρέπονται επιζήμιοι συμβιβασμοί. Πολύ περισσότερο όταν οι συμβιβασμοί δεν αντιστοιχούν στο συσχετισμό των δυνάμεων που υπάρχει ανάμεσα στους συμμάχους.
Η πείρα της συγκεκριμένης περιόδου στην Ελλάδα δείχνει ότι η εργατική τάξη, ο λαός πρέπει να είναι έτοιμος να κτίσει το δικό του μέτωπο για να υπερασπιστεί την εδαφική ακεραιότητα, αλλά και να βγει από τον πόλεμο νικητής εκείνος και όχι η αστική τάξη της χώρας του. Να πετύχει διπλή απελευθέρωση από την ξενική ιμπεριαλιστική κατοχή και την εγχώρια αστική πολιτική εξουσία, από το καπιταλιστικό σύστημα που είναι αξεχώριστο με τον πόλεμο.
Η κριτική μελέτη της ιστορίας του Κόμματος μας και του εργατικού-λαϊκού κινήματος βρίσκεται στον αντίποδα της λαθολογίας αλλά και του οπορτουνιστικού εξωραϊσμού που αρνείται να βγάλει συμπεράσματα από το ιστορικό παρελθόν.
Διδασκόμαστε από την ιστορία, ισχυροποιούμε την πάλη για τον Σοσιαλισμό-Κομμουνισμό.
Η Τομεακή Οργάνωση Πρέβεζας απευθύνει κάλεσμα σε αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης, του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, του ΔΣΕ, σε συγγενείς τους, καθώς και στους φίλους και οπαδούς του Κόμματος για συλλογή και καταγραφή ιστορικών στοιχείων και αντικειμένων (προσωπικές μαρτυρίες, γράμματα, φωτογραφίες κ.α.). Το ΚΚΕ, οι κομουνιστές τιμάμε τους εκτελεσθέντες Κρυοπηγιώτες αγωνιστές με τον τρόπο που τους αξίζει, δίνουμε την υπόσχεση ότι θα συνεχίσουμε στο ίδιο μετερίζι.
Το επόμενο διάστημα δεσμευόμαστε να πραγματοποιήσουμε εκδηλώσεις που θα αναδεικνύουν τον αγώνα αυτών των αγωνιστών με βάση το ιστορικό και πολιτικό περιεχόμενο της εποχής, τις θυσίες του Πρεβεζάνικου (και όχι μόνο) λαού, στην Κρυοπηγή, στην Παργινόσκαλα και αλλού.
Το ΚΚΕ έμπειρο και διδαγμένο από την ταξική πάλη του τότε και του σήμερα, μπορεί να γίνει ο φάρος της νέας και νικηφόρας αναμέτρησης για το σοσιαλισμό, που είναι αναγκαίος, επίκαιρος και ρεαλιστικός.
