Με αφορμή τη δημόσια καταγγελία της Ένωσης Ιατρών Νοσοκομείων Ηπείρου (ΕΙΝΗ), σχετικά με απευθείας αναθέσεις εκατομμυρίων στο νοσοκομείο «Γ. Χατζηκώστα» της Ηπείρου, σύμφωνα με το πόρισμα της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, ο βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία του Νομού Πρέβεζας, Κώστας Μπάρκας, με άλλους 12 βουλευτές, κατέθεσε ερώτηση προς το Υπουργείο Υγείας, τονίζοντας ότι:
«Σε μια περίοδο που η δημόσια υγεία δοκιμάζεται, όχι μόνο από τις ανεπάρκειες του ΕΣΥ, αλλά και από επιλογές που το απαξιώνουν συνειδητά, η υπόθεση των απευθείας αναθέσεων στο Γενικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων «Γ. Χατζηκώστα» αποκαλύπτει ένα βαθύτερο θεσμικό έλλειμμα.
Η μεγαλύτερη, όμως, αντίφαση είναι πολιτική και βαθύτατα ταξική:
Την ώρα που τα νοσοκομεία στενάζουν από τις ελλείψεις σε γιατρούς, νοσηλευτές, υποδομές και φάρμακα, δαπανώνται εκατομμύρια ευρώ σε απευθείας αναθέσεις, επενδύσεις και εξοπλισμούς αμφίβολης αναγκαιότητας ή σκοπιμότητας. Το ΕΣΥ αποψιλώνεται στο όνομα της «δημοσιονομικής πειθαρχίας», ενώ τεράστια ποσά ρέουν προς εταιρείες και προμηθευτές χωρίς ουσιαστικό έλεγχο.
Σύμφωνα με την ΕΙΝΗ, πάνω από το 50% των συνολικών δαπανών του νοσοκομείου για το 2023 πραγματοποιήθηκε με απευθείας αναθέσεις, πολλές από τις οποίες τεκμαίρεται πως έγιναν με κατατμήσεις συμβάσεων. Η έρευνα αποκάλυψε ότι το 2023 το νοσοκομείο υπέγραψε απευθείας συμβάσεις συνολικής αξίας άνω των 4 εκατομμυρίων ευρώ, που αντιστοιχούν στο 53% του συνόλου των συμβάσεων του νοσηλευτικού ιδρύματος για εκείνο το έτος. Τα ευρήματα αυτά περιλαμβάνονται σε πόρισμα της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, το οποίο παραμένει απόρρητο, ενώ το Υπουργείο Υγείας επέλεξε να το αρχειοθετήσει, αρνούμενο ακόμη και την πειθαρχική διερεύνηση των ευρημάτων.
Πρόκειται για ενέργεια που παραβιάζει ευθέως την αρχή της θεσμικής λογοδοσίας, και εκθέτει το ίδιο το Υπουργείο Υγείας, καθώς:
- Αποσιωπά τη δράση μιας ανεξάρτητης αρχής.
- Συγκαλύπτει πιθανές ευθύνες διοίκησης και προμηθευτών.
- Υπονομεύει την εμπιστοσύνη των πολιτών στους δημόσιους θεσμούς.
Επιπλέον σύμφωνα με την ΕΙΝΠ, σημαντικές εκκρεμότητες παραμένουν και σε άλλα θέματα, καθώς στο «Γ. Χατζηκώστα» εκκρεμεί εισαγγελική έρευνα για την αγορά οικοπέδου αξίας 2,5 εκατ. ευρώ, ενώ στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ιωαννίνων (ΠΓΝΙ) αναμένεται το πόρισμα πειθαρχικής διαδικασίας για ατιμολόγητα υλικά ύψους 10 εκατομμυρίων ευρώ.
Οι απευθείας αναθέσεις δεν είναι τεχνικό εργαλείο «ευελιξίας», αλλά μέθοδος διανομής δημοσίου χρήματος. Όταν χρησιμοποιούνται καταχρηστικά, μετατρέπονται σε δίκτυο ευνοιοκρατίας και αναξιοκρατίας — και σε εργαλείο ιδιωτικής κερδοφορίας εις βάρος του δημοσίου συμφέροντος.
Η άρνηση του Υπουργείου να δώσει στη δημοσιότητα το πόρισμα, και η ταυτόχρονη αποποίηση κάθε ελέγχου, αποτελούν πράξη βαθιά αντιδημοκρατική και πολιτικά ένοχη.
Οι Βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ καλούμε τον Υπουργό Υγείας:
- Να δημοσιοποιήσει άμεσα το πόρισμα της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας.
- Να απαντήσει νομικά και τεκμηριωμένα γιατί δεν κινήθηκαν διαδικασίες πειθαρχικού ελέγχου, όπως ζητήθηκε.
- Να δεσμευτεί για ένα θεσμικό πλαίσιο διαφάνειας και ελέγχου των προμηθειών στο ΕΣΥ, μακριά από σκιές και ιδιωτικά συμφέροντα.
Το Εθνικό Σύστημα Υγείας δεν είναι πεδίο επιχειρηματικών πειραμάτων. Είναι κοινωνικό δικαίωμα. Και τα κοινωνικά δικαιώματα δεν επιδέχονται ούτε αδιαφάνεια, ούτε σιωπηλές αρχειοθετήσεις.
Όσοι θεωρούν ότι οι πολίτες δεν έχουν δικαίωμα να γνωρίζουν πού και πώς διατίθεται το δημόσιο χρήμα, δεν υπερασπίζονται την Υγεία – υπερασπίζονται ένα καθεστώς ασυδοσίας.»
Καταλήγοντας ο κ. Μπάρκας, υπογραμμίζει ότι: « ο ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, υπερασπίζεται το δικαίωμα των πολιτών στη γνώση, στη Διαφάνεια, στη λογοδοσία και στον δημόσιο έλεγχο – γιατί χωρίς αυτά δεν υπάρχει Δημοκρατία, μόνο διαχείριση συμφερόντων.»
Αναλυτικά η ερώτηση:
ΕΡΩΤΗΣΗ
Προς: Τον Υπουργό Υγείας
Θέμα: «Απόκρυψη του πορίσματος της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας για τις απευθείας αναθέσεις στο Γ.Ν. Ιωαννίνων «Γ. Χατζηκώστα»
Σύμφωνα με δημόσια καταγγελία της Ένωσης Ιατρών Νοσοκομείων Ηπείρου (ΕΙΝΗ), το 53 % των συνολικών δαπανών του Γενικού Νοσοκομείου Ιωαννίνων «Γ. Χατζηκώστα» για το έτος 2023 προήλθε από απευθείας αναθέσεις. Όπως επισημαίνει η ΕΙΝΗ, η υπέρμετρη χρήση αυτών των διαδικασιών φέρεται να πραγματοποιήθηκε μέσω κατατμήσεων συμβάσεων, γεγονός που ενδέχεται να υποκρύπτει ευνοϊκή μεταχείριση συγκεκριμένων εταιρειών–προμηθευτών.
Η Εθνική Αρχή Διαφάνειας φέρεται να έχει συντάξει σχετικό πόρισμα, το οποίο, όμως, δεν έχει δοθεί μέχρι σήμερα στη δημοσιότητα. Παράλληλα, το Υπουργείο Υγείας φέρεται να έχει αρχειοθετήσει το πόρισμα χωρίς να κινήσει πειθαρχική διαδικασία, όπως ζήτησε η Αρχή, προκαλώντας εύλογα ερωτήματα περί διαφάνειας και λογοδοσίας.
Την ίδια στιγμή, σε κοινοβουλευτική απάντηση ο Υπουργός Υγείας επικαλείται προσφυγές εταιρειών που «μπλόκαραν» διαγωνιστικές διαδικασίες ως αιτία για την καταφυγή σε απευθείας αναθέσεις, επιχείρημα που η ΕΙΝΗ χαρακτηρίζει «προσχηματικό» και ενδεικτικό εκβιαστικών πρακτικών στην προμήθεια του ΕΣΥ.
Επειδή το υπουργείο Υγείας αποφάσισε να μην ασκήσει πειθαρχικό έλεγχο λόγω του πορίσματος, υποχρεούται να αιτιολογήσει νομικά και τεκμηριωμένα την απόφαση, ειδικά όταν πρόκειται για σοβαρές καταγγελίες,
Επειδή η απουσία δημόσιας διαφάνειας (π.χ. απόκρυψη του πορίσματος) εγείρει ζητήματα νομιμότητας και διοικητικής ευθύνης – και μπορεί να δώσει αφορμή για αξιώσεις ή καταγγελίες ακόμη και από την ίδια την Εθνική Αρχή Διαφάνειας ή από πολίτες/φορείς με έννομο συμφέρον,
Ερωτάται ο κ. Υπουργός:
- Για ποιον λόγο δεν έχει δοθεί στη δημοσιότητα το πόρισμα της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας σχετικά με τις απευθείας αναθέσεις στο Γ.Ν. Ιωαννίνων «Γ. Χατζηκώστα»;
- Σε ποιες ενέργειες έχει προβεί το Υπουργείο Υγείας μετά την παραλαβή του εν λόγω πορίσματος; Υπήρξε πειθαρχική διερεύνηση; Αν όχι, για ποιον νομικά τεκμηριωμένο λόγο;
- Έχουν αποδοθεί ευθύνες ή έχουν επιβληθεί κυρώσεις σε πρόσωπα ή φορείς που φέρεται να εμπλέκονται στις πρακτικές κατατμήσεων συμβάσεων και ευνοϊκής μεταχείρισης προμηθευτών;
- Προτίθεται το Υπουργείο να δημοσιοποιήσει άμεσα το πόρισμα και να διασφαλίσει πλήρη διαφάνεια και λογοδοσία προς τη Βουλή και την κοινωνία;
- Πώς σκοπεύει το Υπουργείο να αντιμετωπίσει τη γενικευμένη χρήση απευθείας αναθέσεων, και ποιες θεσμικές εγγυήσεις προτίθεται να θέσει για την αποτροπή εκβιαστικών πρακτικών από εταιρείες–προμηθευτές στο Εθνικό Σύστημα Υγείας;
Επισυνάπτεται η ανακοίνωση της ΕΙΝΗ.
Αθήνα, 23/06/2025
Οι Ερωτώντες Βουλευτές
Κώστας Μπάρκας
Ανδρέας Παναγιωτόπουλος
Καλλιόπη Βέττα
Όλγα Γεροβασίλη
Ρένα Δούρου
Μιλτιάδης Ζαμπάρας
Βασίλης Κόκκαλης
Χάρης Μαμουλάκης
Αλέξανδρος Μεϊκόπουλος
Αικατερίνη Νοτοπούλου
Γιώργος Παπαηλιού
Πόπη Τσαπανίδου
Γιώργος Ψυχογιός
