Η Αθήνα έπεσε στις 27 Απριλίου 1941 και η Γερμανική σημαία Σβάστικα κυμάτισε στην Ακρόπολη. Η επιχείρηση Μαρίτα τέλειωσε με την κατάληψη της Καλαμάτας στις 20 Μαίου 1941. Δυστυχώς η βιβλιογραφία είναι φτωχή σχετικά με την κατάληψη της Πρέβεζας από τους Γερμανούς. Η εισβολή των Γερμανών στην Πρέβεζα έγινε κατά πάσα πιθανότητα στις 21 Απριλίου 1941 και πιθανότατα παράλληλα με Ιταλικές δυνάμεις. Κάποιες Γερμανικές δυνάμεις έφτασαν μηχανοκίνητες από την Άρτα, ενώ είναι βέβαιο από αυτόπτη μάρτυρα ότι έγινε απόβαση μηχανοκίνητων δυνάμεων με τεθωρακισμένα και πυροβόλα από την ακτή Μονολιθίου.
Η κυρία Μανιάτη Μαργαρίτη Μαρία (ΕΓ: 1932) ήταν τότε εννέα χρονών και μας περιγράφει τα γεγονότα: «Οι Γερμανοί έφτασαν με πλοία αποβατικά στο Μονολίθι και ξεφόρτωσαν τανκς, τζίπ, και φορτηγά. Από το Μονολίθι πέρασαν από το Μύτικα και από ένα χαλικόδρομο μέσα από τα χωράφια έφτασαν στην Πρέβεζα και πέρασαν από την Κοκκινιά που ήταν τότε ελαιώνας και είχε τα προσφυγικά σπίτια. Περίπου θυμάμαι να πέρασαν 20 τζιπ, 30 τεθωρακισμένα, και 10 φορτηγά. Δεν έβλεπα στρατιώτες πεζούς. Τους είχαν φορτωμένους μέσα. Από το φόβο μου μόλις είδα τους Γερμανούς έτρεξα με ένα σκυλάκι που είχα στον κήπο να κρυφτώ και σκίστηκα από ένα αγκαθωτό σύρμα στο γόνατο. Αμέσως ήρθε ένας Γερμανός, φώναξε το τζίπ με το σταυρό (Υγειονομικό) και μου καθάρισε το τραύμα και έβαλε γάζες. Μού έδειξε με νοήματα με το χέρι πού θα μείνει να πάω σε δύο μέρες για αλλαγή στo τραύμα. Μετά την Κοκκινιά οι Γερμανοί πήγαν στό στρατόπεδο Αγίου Γεωργίου. Από τότε δεν τα ξαναείδαμε τα τανκς. Αφού τακτοποιήθηκαν, ήρθαν ξανά στην Κοκκινιά και επέταξαν δωμάτια σε σπίτια και έμεναν εκεί. Έτρωγαν στό στρατόπεδο όμως, μόνο κοιμόταν στα σπίτια». Η εδραίωση των Γερμανών στην Πρέβεζα είχε και την επίσημη τελετή της με την απειλή εφαρμογής του δόγματος αντιποίνων του Χίτλερ. Η κ. Μανιάτη λέει ότι «την επόμενη μέρα οι Γερμανοί μάζεψαν όλους τους άνδρες της Πρέβεζας στό τότε γήπεδο που βρισκόταν στα Παλιοσάραγα, στο σημείο που είναι σήμερα το Καφενείο του Δήμου και ανακοίνωσαν με διερμηνέα το γιατρό Δημήτριο Κρόκο, ότι –σύμφωνα με διαταγή του Ηitler- δεν θα πειράξουν τους Πρεβεζάνους, άλλά αν πάθει κάτι ένας Γερμανός θα εκτελεσθούν δέκα Πρεβεζάνοι και άν πάθει αξιωματικός, 100 πολίτες».
Η κυρία Ελένη Κουτρούμπα (1930- ) θυμάται ότι υπήρξε και είσοδος Γερμανικών δυνάμεων οδικώς από το Φόρο, προφανώς από Άρτα. Περιγράφει χαρακτηριστικά: «Καθόμασταν τα παιδιά και παίζαμαν στό Φόρο δίπλα στο καφενείο του Φίλιππα. Ξαφνικά ακούμε βουητό δυνατό. Νομίσαμαν ότι γίνεται πάλι βομβαρδισμός και τρέξαμαν να κρυφτούμε. Εμφανίστηκαν είκοσι Γερμανικές μοτοσικλέτες με το καλάθι, με τρείς στρατιώτες η κάθε μια. Σταματάει ο πρώτος και μας ρωτάει με σπαστά Ελληνικά. Preveza? Preveza? Dimarchio? Ένα άλλο που θυμάμαι είναι ότι οι Γερμανοί έψαχναν τα σπίτια να βρουν ένα δικό τους φαντάρο που λιποτάκτησε, από άλλες περιοχές (Αυστριακός;) και μπήκαν στό σπίτι μας και τόψαξαν όλο. Εγώ πήγα να πάθω συγκοπή γιατί είχα ένα κουτί άδειο από χειροβομβίδες και έβαζα μέσα τις κουβαρίστρες και είδα και έπαθα να εξηγήσω στο Γερμανό τι είναι». Πηγή: Μανιάτη Μαργαρίτη Μαρία: «Συνέντευξη στον Χαράλαμπο Γκούβα», 2009. Ελένη Κουτρούμπα: «Συνέντευξη στον Χαράλαμπο Γκούβα» 16-06-2009.
- 1941 μΧ, Απρίλιος, 30: Οι Γερμανοί στο Νεοχώρι Πρέβεζας: Ο Φώτιος Σούϊδας περιγράφει: «Στην κατοχή ήμουν 8-10 χρονών παιδάκι. Οι Γερμανοί στό Νεοχώρι Πρέβεζας είχαν φυλάκιο που στεγάζονταν σε μιά ξύλινη παράγκα, όπου είχε και εστιατόριο. Είχαν και 6-8 αυτοκίνητα σε σκαμένη εισοχή ενός λόφου, στη θέση του σημερινού δημοτικού σχολείου. Επίσης στήν κορυφή του Λόφου Γιαννούτση είχαν ισχυρό προβολέα νυκτός με καλώδιο ρεύματος που φώτιζε περιμετρικά μέχρι τον Αμβρακικό. Είχαν ένα στρατιωτικό γιατρό, καλό άνθρωπο, τον Walter που έδινε κρυφά χάπια στόύς κατοίκους γιά ελονοσία (Κινίνο) ο οποίος ήξερε καλά Ελληνικά . Το δημοτικό Σχολείο επι κατοχής λειτουργούσε κανονικά και στεγάζονταν στήν εκκλησία στά κελιά του πρόναου».
- 1941 μΧ, Μάϊος: Οι Ιταλοί στην Πάργα, για …διακοπές: Στις αρχές Μαίου 1941, Ιταλικά αποβατικά σκάφη αποβίβασαν στον όρμο του Βάλτου την Ιταλική φρουρά Πάργας, περίπου 150 άτομα μαζί με τζίπ και βαρέα όπλα, όλμους και πολυβόλα. Η μονάδα αυτή στρατωνίσθηκε αμέσως στο Φρούριο της Πάργας, ενώ ο Ιταλός Διοικητής επέταξε ως Διοικητήριο το αρχοντικό ιδιοκτησίας τότε Βασιλά, σήμερα Bar Restaurant «Rudis». Η διαμονή των κατακτητών Ιταλών στην Πάργα ήταν σχετικά ήρεμη και φυσικά ως μεσογειακό ταπεραμέντο διαθέτοντες, ασχολήθηκαν και με τον έρωτα. Ο αυτόπτης μάρτυρας Νικόλαος Δάνδολος (1931-2016), που τότε ήταν 10 ετών, περιγράφει χαρακτηριστικά: «Αφού τακτοποιήθηκαν οι Ιταλοί, δεν είχαν τι να κάνουν και σουλατσάριζαν όλη μέρα στην παραλία με τα όπλα στην πλάτη και στα περιβόλια για φρούτα. Άρχισαν και τα μπάνια τους. Μερικοί από δαύτους άρχισαν και γκομενοδουλειές. Υπολογίζω 15 τουλάχιστον από αυτούς τάφτιαξαν με Παργινιές. Θυμάμαι και δυό ονόματα, …. . Ορισμένοι από αυτούς ήρθαν και μετά τον πόλεμο για τουρισμό στην Πάργα. Ο πατέρας μου ήταν ψαράς. Τα ψάρια, μας τα πλήρωναν με λιρέτες». Στην ερώτηση αν υπήρξε βία στην Πάργα εκ μέρους των Ιταλών ή αργότερα, ο Νικόλαος Δάνδολος απάντησε: «Εκτελέσεις από Ιταλούς δεν έγιναν. Ξύλο έπεσε πάντως. Έδειραν τον Μήτσο το Βαρελά γιατί ψάρευε με δυναμίτες στη θάλασσα, και τον Τσάμη Μουχά Ρέμη γιατί είχε μπέρδεμα με όπλα. Η Πάργα είχε τότε 1600 άτομα πληθυσμό. Από αυτούς περίπου 30 άτομα βγήκαν αντάρτες στον ΕΔΕΣ και στον ΕΛΑΣ. Μόλις έφυγαν οι Ιταλοί ο Μήτσος ο Βαρελάς σκότωσε τον Μουχά Ρέμη, γιατί του πήδαγε τη γυναίκα. Μειονότητα Τσάμηδων υπήρχε στην Πάργα, περίπου 30 άτομα. Όταν ήρθε ο ΕΔΕΣ, ορισμένοι εκτελέσθηκαν και άλλοι τα μάζεψαν και έφυγαν στην Αλβανία από φόβο. Θυμάμαι και μερικές Τσάμησες, τη Φούλα, τη Φέρω, τη Ζούλφω και ένα άντρα τον Ντάνι. Ο κόσμος τότε όλος ασχολούνταν με τις ελιές στα κτήματα, που τα είχαν λίγοι μεγαλογαιοκτήμονες και λίγοι με το ψάρεμα. Κατά τον εμφύλιο πόλεμο ήρθαν 50 αντάρτες του ΕΛΑΣ, με επικεφαλής τον Δουκάκη, στο Δημόσιο Ταμείο Πάργας, ενώ καράβια του ΕΔΕΣ έριχναν ριπές από τη θάλασσα, αλλά δεν σκοτώθηκε κανένας». Πηγή: Νικόλαος Δάνδολος: «Συνέντευξη στον Χαράλαμπο Γκούβα», Πάργα, 13-06-2009.
- 1941 μΧ, Ιούνιος: Οι Γερμανοί στην Πάργα: Υπάρχουν διαθέσιμα αποδεικτικά στοιχεία, ότι πέραν της Ιταλικής φρουράς κατοχής της Πάργας, μετά από αυτούς κατέφθασε και μικρότερη σε μέγεθος Γερμανική φρουρά. Δεν είναι όμως διαθέσιμα στοιχεία για τον αριθμό των ανδρών αυτής της δύναμης και για τον εξοπλισμό τους. Από αλληλογραφία του αείμνηστου εμπόρου Αθανάσιου Μπόμπη αποδεικνύεται, ότι στο παραλιακό του σπίτι στην Πάργα για ένα περίπου χρόνο από το 1941-1942, διέμενε ο Γερμανός λοχαγός στρατιωτικός ιατρός Dr. Ernst Gerlach, και η μονάδα του αποτελούνταν από άνδρες των SS. Δυστυχώς, οι επιστολές του Ernst Gerlach προς τον Αθανάσιο Μπόμπη δεν διεσώθησαν. Διεσώθησαν όμως δύο επιστολές του Αθανάσιου Μπόμπη προς τον Dr.Gerlach, στην Αγγλική γλώσσα, τις οποίες παρέδωσε η τουρίστρια κόρη του στον γιό του Παργινού εμπόρου Βασίλειο Μπόμπη το έτος 2008. Η μία επιστολή έχει ημερομηνία 22-03-1946 και η δεύτερη 05-12-1948. Στις επιστολές αυτές δίνονται ευχαριστίες στον Γερμανό γιατρό «για την βοήθεια που προσέφερε στό λαό της Πάργας και του Φαναρίου, σε φάρμακα για την ελονοσία και σε τρόφιμα». Επίσης ο Αθανάσιος Μπόμπης τον ευχαριστεί «γιατί έσωσε τους Παργινούς από τους σκληρούς άνδρες των SS, από ένα μεθυσμένο στρατιώτη που ήταν έτοιμος να πυροβολήσει με το ρεβόλβερ, και από τους κακούς ‘’Αλβανούς’’» (εννοεί τους Τσάμηδες). Τέλος, ο Μπόμπης εκφράζει «τη λύπη του γιατί ήθελε να στείλει στον Γερμανό γιατρό ένα τενεκέ λάδι (Olive Oil) αλλά το ταχυδρομείο του αρνήθηκε». Από το φάκελο των επιστολών φαίνεται ότι ο Dr. Ernst Gerlach, διέμενε στη Βρετανική Ζώνη του Βερολίνου και η μία επιστολή φέρει σφραγίδα «OPENED BY» που σημαίνει ότι λογοκρίθηκε πριν παραδοθεί στον παραλήπτη. Πηγή: «Δύο επιστολές του Αθανάσιου Μπόμπη προς Dr.Ernst Gerlach», φωτογραφημένες με την ευγενική άδεια του κ.Βασιλείου Μπόμπη, για το ίδρυμα «Μουσείο Τεχνών και Επιστημών Πρέβεζας», Πάργα 15-06-2009.
- 1941, Σεπτέμβριος 15: Βύθιση Ιταλικού πλοίου: Το ελληνικό υποβρύχιο «Παπανικολής» εξορμά από τη μυστική κρύπτη του στη σπηλιά της Λευκάδας προς το Ιόνιο Πέλαγος, και πραγματοποιεί επίθεση με τορπίλη κατά Ιταλικού πολεμικού πλοίου ανεφοδιασμού, το οποίο καταστρέφεται και κάθεται στα αβαθή ύδατα στη θάλασσα του Καναλίου. Πενήντα Ιταλοί στρατιώτες είναι νεκροί. Ακολουθεί λεηλασία (πλιάτσικο) στο πλοίο από Ελληνες πολίτες (τρόφιμα, φάρμακα, καλάϊ, κλπ). Η κηδεία των Ιταλών νεκρών γίνεται υπό καταρρακτώδη βροχή στον Άγιο Χαράλαμπο. Οι Πρεβεζάνοι αποδίδουν το γεγονός σε «θαύμα του Αγίου Χαραλάμπους». Πηγή: Ιωάννης Βούρβαχης: «Συνέντευξη στον Χαράλαμπο Γκούβα», Πρέβεζα, 1998.
