Ζει εδώ και 53 χρόνια στη Στοκχόλμη, όπου πήγε 19 χρονών να σπουδάσει κινηματογράφο και εκεί υπήρξε μαθητής σ έναν από τους μεγαλύτερους σκηνοθέτες όλων των εποχών, του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν. Περνά ωστόσο, όλα τα καλοκαίρια του τη γενέτειρά του, την Πρέβεζα και σε αυτή έχει αφιερώσει και μεγάλο μέρος της δουλειάς του.
Έχει υπογράψει εκατοντάδες ταινίες στη Σουηδία, με το βλέμμα του είναι διαρκώς στραμμένο στην Ελλάδα. Εδώ, έκανε αρχικά το ντοκιμαντέρ «Δρόμοι της Ελιάς», ενώ ακολούθησαν οι ταινίες του για τους Πέτρο Θέμελη, Βασίλη Λαμπρινουδάκη και Χαράλαμπο Μπούρα -σε συνεργασία με το Διάζωμα, στο οποίο πρόεδρος είναι ο Σταύρος Μπένος-, για τη Μαρία Κάλλας και για τον αληθινό Ζορμπά, για να φτάσει τώρα στη «Θυσία», μια ταινία που σκεφτόταν πολλά χρόνια.
Γυρίζεται στην Πρέβεζα και αναφέρεται στην ιστορία της πόλης, αλλά και ολόκληρης της Ελλάδας, μέσα από μια τραγωδία που έζησε η οικογένειά του, με την εξιστόρηση να αρχίζει το 1912.
Η «Θυσία» βασίζεται στο λογοτεχνικό βιβλίο του, επίσης Πρεβεζάνου, δικηγόρου και συγγραφέα Απόστολου Τάσση, «Το ρολόι μέσα στο σύννεφο», το οποίο στηρίχθηκε στις διηγήσεις του Τσόκα για την ιστορία της οικογένειάς του και το σενάριο το έγραψαν μαζί.
Είναι μια ιστορία την οποία ζούσε μέσα από τους γονείς του, κάθε χρόνο που πήγαινε στην Πρέβεζα. Οι γονείς του είχαν το τραύμα της τραγωδίας που έζησαν με την Κική, την ξαδέρφη της μητέρας του, την οποία υποδύεται η καλλιτέχνης από την Καλαμάτα, Μυρτώ Καμβυσίδη, με συμπρωταγωνιστή τον Χρήστο Ζερίτη.
Πίσω από τη δημιουργία της “Θυσίας” φαίνεται ότι “κρύβεται” ο Μπέργκμαν, καθώς ο Μπάμπης Τσόκας βλέποντας το δάσκαλό του να κάνει πολλές ταινίες για τη δική του οικογένεια, άρχισε να σκέφτεται ότι πρέπει να κάνει κάτι για τη ζωή των δικών του.
Οι συμβουλές του Μπέργκμαν
Ο Πρεβεζάνος σκηνοθέτης, σπούδασε στην Ανωτέρα Κρατική Σχολή Κινηματογράφου της Σουηδίας, έγινε καθηγητής και αργότερα διευθυντής της. Ο Μπέργκμαν, ο οποίος παλιότερα διεύθυνε τη Σχολή, υπήρξε δάσκαλος του Τσόκα και ο ελληνοδουηδός σκηνοθέτης θυμάται την πιο σημαντική συμβουλή που έδινε στους μαθητές του και την οποία ακολουθεί ακόμη.
Ο «ανατόμος της γυναικείας ψυχής», όπως χαρακτηρίζει τον σπουδαίο σουηδό σκηνοθέτη ο Μπάμπης Τσόκας, προέτρεπε τους μαθητές του να μαθαίνουν όλη τη διαδικασία παραγωγής μιας ταινίας: την ενδυματολογία, το μακιγιάζ, τον ήχο, τους φωτισμούς, τη φωτογραφία. «Μας έλεγε να μαθαίνουμε τα πάντα», τονίζει και αυτό συνεχίζει να κάνει.
Μία άλλη συμβουλή του Μπέργκμαν, που επίσης τηρεί ακόμη και συστήνει ανεπιφύλακτα σε νέους που ενδιαφέρονται για τον κινηματογράφο, είναι να βλέπουν την ίδια ταινία πολλές φορές.
Κάπως έτσι εξάλλου, αγάπησε την 7η Τέχνη ο κ. Τσόκας. Βλέποντας τρεις και τέσσερις φορές την ίδια ταινία, στο μοναδικό κινηματογράφο που είχε όταν ήταν παιδί η Πρέβεζα.
Η Πρέβεζα που αγαπά, αλλά τον πληγώνει
Στην Πρέβεζα, στην οποία περνά δύο μήνες κάθε καλοκαίρι, ο Μπάμπης Τσόκας έχει προσφέρει πολλά, με κάθε τρόπο. Από δωρεές σε δημόσιους χώρους, μέχρι συστηματικά μαθήματα κινηματογράφου, «πάντα αφιλοκερδώς», όπως λέει, σε νέους της πόλης. Ακόμη και η συμμετοχή εκατοντάδων βοηθητικών ηθοποιών από την ευρύτερη περιοχή, ο σκηνοθέτης επισημαίνει ότι «πρόκειται για μάθημα κινηματογραφίας».
Στο σπίτι του, στο κέντρο της πόλης, έχει φιλοξενήσει μεγάλα ονόματα της σουηδικής κινηματογραφικής παραγωγής, όπως τον οπερατέρ του Μπέργκμαν, Γκούνερ Φίσερ που έφτιαξε την “Έβδομη σφραγίδα” και τις “‘Αγριες φράουλες” και με τον οποίο μάλιστα είχε πραγματοποιήσει στην Πρέβεζα σεμινάριο κινηματογράφου.
Μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Μπάμπης Τσόκας επισημαίνει ότι για όλα αυτά, όχι μόνο δεν έχει πάρει κάποια βοήθεια οικονομική ή άλλη από την τοπική αυτοδιοίκηση, αντιθέτως, σημειώνει ότι είναι πολλά τα προβλήματα που καλούνται να αντιμετωπίσουν κατά τα γυρίσματα της ταινίας. Αναφέρεται με έμφαση στην «αναρχία της πόλης», περιγράφοντας διάφορα τεχνάσματα τα οποία αναγκάστηκαν να εφεύρουν για ένα γενικό πλάνο στο κεντρικό ρολόι της πόλης, ώστε να καλύψουν κλιματιστικά, μεγάφωνα και καλώδια.
Στην αντιμετώπιση κάθε είδους προβλήματος, αλλά και στην επικοινωνία με φορείς της πόλης σε κάθε επίπεδο, πολύτιμη βοηθός του είναι η Αντιγόνη Γερογιάννη, η «ψυχή» της ταινίας, όπως ο ίδιος την χαρακτηρίζει.
«Δουλεύουμε όλοι ανιδιοτελώς»
Η παραγωγή της «Θυσίας» είναι του Μπάμπη Τσόκα με την υποστήριξη του Απόστολου Τάσση. Τόσο σκηνοθέτης, όσο και όλοι οι συντελεστές δουλεύουν ανιδιοτελώς, καθώς δεν υπάρχουν οικονομικοί πόροι. Δεν υπάρχουν χρήματα ούτε για επαγγελματίες ηθοποιούς, ωστόσο ο σκηνοθέτης απολαμβάνει τη συνεργασία με ερασιτέχνες, καθώς όπως τονίζει, «είναι εραστές της τέχνης» και συμπληρώνει ότι στη σχολή που σπούδασε, την τελευταία μέρα τους είπαν «να κάνουμε τέχνη όχι για τον άνθρωπο, αλλά με τον άνθρωπο».
Στη «Θυσία», διευθυντής φωτογραφίας είναι ο Peter Οstlund, ο οποίος ήταν στην παραγωγή του ντοκιμαντέρ “Life overtakes me” που ήταν υποψήφιο για Όσκαρ το 2020, και την πρωτότυπη μουσική ο Πέτρος Τσολάκης, καθηγητής στο Μουσικό Σχολείο Πρέβεζας.
Τα γυρίσματα της ταινίας ξεκίνησαν τον Οκτώβρη του 2021 και στόχος του σκηνοθέτη είναι να βγει στις κινηματογραφικές αίθουσες τον Μάιο του 2023 με την παγκόσμια πρεμιέρα να προγραμματίζεται, φυσικά να γίνει στην Πρέβεζα.
Δήμητρα Κεχαγιά
