Παρασκευή, 29/03/2024 | 08:19

Με αφορμή την παγκόσμια ημέρα νερού- ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΥ Δρ. Υδρογεωλογίας Προϊστάμενος Π.Μ. Ηπείρου Ι.Γ.Μ.Ε.

694 Προβολές
Σπύρος Πλέουρας | 22/03/2017, 11:00 πμ | 0 σχόλια

Παγκόσμια ημέρα νερού σήμερα 22 Μαρτίου, όπως καθιερώθηκε από την 47η σύνοδο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ  το 1992. Πρόκειται για μια μέρα με ιδιαίτερη σημασία και άξια, σήμερα που το νερό είναι ο πλέον απειλούμενος φυσικός πόρος και ο πλέον ευάλωτος στην κάθε μορφή ρύπανσης. Το γλυκό νερό αντιπροσωπεύει μόλις το 2,5% του συνολικού όγκου νερού του πλανήτη και από αυτό περίπου το 67% είναι υπό μορφή  πάγων. Η γη είναι  ο πλανήτης  του νερού  ,του βασικού και απαραίτητου  στοιχείου της ζωής .
Η ορθολογική διαχείριση, η οικονομία του νερού και η προστασία των υδάτων,  η διατήρηση του όγκου των πάγων (πάγοι  Ανταρκτικής, Γροιλανδίας ,Βόρειας Πολικής Ζώνης, κ.α.), είναι σήμερα οι πλέον επίκαιροι  όροι. Η παγκόσμια συμφωνία για εφαρμογή και τήρηση των παραπάνω όρων θα κρίνει και το μέλλον της  ανθρωπότητας.
Η ζήτηση σε νερό αυξάνεται με τριπλάσια ταχύτητα από την ταχύτητα αύξησης  του πληθυσμού της γης. Από αυτό γίνεται φανερό ότι στο άμεσο μέλλον το νερό θα είναι αγαθό σε ανεπάρκεια, αν και αυτό είναι ήδη πραγματικότητα  .  Σύμφωνα με την UNICEF , 36  χώρες αντιμετωπίζουν σήμερα σοβαρά  προβλήματα με τους υδάτινους πόρους.
Η ανισοκατανομή των υδατικών πόρων σε σχέση με την κατανομή του πληθυσμού της γης δημιουργεί  σοβαρά προβλήματα έλλειψης  νερού. Σε  πολλά μέρη του κόσμου απειλούνται  συγκρούσεις  για την διαχείριση των νερών  δεδομένου ότι οι περισσότερες υδρολογικές  λεκάνες είναι διακρατικές.
Η ποσοτική ανεπάρκεια  και η ρύπανση του νερού αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της σύγχρονης εποχής. Σύμφωνα με  τα στοιχεία  της UNICEF  και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) :
  • πάνω από  750 εκατομμύρια  άνθρωποι  δεν έχουν πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό . Οι περισσότεροι από τους ανθρώπους που δεν έχουν πρόσβαση είναι φτωχοί και ζουν σε απομακρυσμένες αγροτικές περιοχές ή αστικές παραγκουπόλεις με αποτέλεσμα εκατοντάδες χιλιάδες παιδιά να αρρωσταίνουν και να πεθαίνουν κάθε χρόνο.
  • 5 εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από ασθένειες που συσχετίζονται με το μολυσμένο νερό.
  • Πάνω από 800 παιδιά κάτω των  πέντε  ετών πεθαίνουν κάθε μέρα από διαρροϊκές ασθένειες που συνδέονται με την έλλειψη ασφαλούς πόσιμου νερού και επαρκούς αποχέτευσης και υγιεινής.
  • το μολυσμένο νερό επηρεάζει δυσμενώς την υγειά του 1/5 του πληθυσμού της γης.
Η χώρα μας είναι σε καλή κατάσταση σε ότι αφορά στην επάρκεια αλλά και στην ποιότητα του νερού.
Το ΙΓΜΕ από την ίδρυση του έχει δώσει μεγάλη βαρύτητα στη έρευνα των υπογείων υδάτων. Έχει εκπονήσει ένα πλήθος μελετών σε όλες τις υδρολογικές λεκάνες τις  χώρας  και  έχει δημιουργήσει την πλέον  αξιόπιστη  βάση  δεδομένων  που αφορά στις ποσοτικές και ποσοτικές παραμέτρους του υπογείου υδατικού δυναμικού της χώρας.
Η οδηγία  2000/60 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου  υποχρεώνει τα κράτη μέλη  της Ε.Ε. για την διαχρονική προστασία και  την ορθολογική διαχείριση  των υδατικών τους πόρων. Βάση αυτής  της εθνικής υποχρέωσης της χώρας μας  το  ΙΓΜΕ  έχει  δημιουργήσει το ΕΘΝΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ  ΤΩΝ ΥΠΟΓΕΙΩΝ  ΝΕΡΩΝ .
Το Εθνικό  Δίκτυο  συνιστούν  1400 υδροσημεία ( γεωτρήσεις ,πηγές ,πηγάδια )  σε όλη τη χώρα  εκ των οποίων τα 82  βρίσκονται στο υδατικό διαμέρισμα Ηπείρου.  Από το 2000 πραγματοποιούνται  σε τακτά  χρονικά διαστήματα μετρήσεις (τέσσερις κάθε χρόνο) που αφορούν   στις ποσοτικές και ποιοτικές  παραμέτρους των υπόγειων  και  των πηγαίων νερών .
Το πλεονέκτημα της ταυτόχρονης διεξαγωγής των μετρήσεων σε όλη την χώρα δίνει στο κράτος την δυνατότητα της απόκτησης της ολοκληρωμένης εικόνας της δίαιτας των υπόγειων  νερών  που αποτελεί το  χρήσιμο εργαλείο της ορθολογικής  διαχείρισης.
Στο υδατικό διαμέρισμα  Ηπείρου έχουν επιλεγεί 82 υδροσημεία  που απαρτίζουν το δίκτυο του υδατικού μας διαμερίσματος και είναι αντιπροσωπευτικά για τα υδροφόρα συστήματα της Ηπείρου. Να αναφέρουμε ενδεικτικά ότι δίνουμε ιδιαίτερη σημασία  στους ευάλωτους στην ρύπανση υδροφόρους ( κοκκώδες σύστημα Πρέβεζας, κοκκώδες σύστημα Άρτας κ.α.) και στους υδροφόρους ζωτικής σημασίας για την  κάλυψη των υδρευτικών αναγκών ( καρστικό σύστημα Μιτσικελίου, καρστικό σύστημα Λούρου κ.α.).
Σε προνομιακή θέση βρίσκεται  Ήπειρος  σε ότι αφορά στα αποθέματα υπόγειου νερού  αλλά και στην καλή  ποιοτική  τους κατάσταση. Στο υδατικό διαμέρισμα Ηπείρου αναπτύσσονται μεγάλα  υπόγεια  υδροφόρα συστήματα  που φιλοξενούνται  κυρίως σε ανθρακικά πετρώματα.  Το μεγάλο ετήσιο ύψος βροχής που κυμαίνεται από 1000mm στις πεδινές περιοχές (Άρτας –Πρέβεζας ) έως 1800 mm στον ορεινό όγκο της Πίνδου είναι καθοριστικός παράγοντας στην διαμόρφωση  των αποθεμάτων υπόγειου νερού. Τα ετήσια ανανεώσιμα αποθέματα υπόγειου νερού όπως προκύπτουν από τις έρευνες μας  είναι  περίπου 3,2 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού.
Η διαθεσιμότητα νερού στην Ήπειρο είναι η μεγαλύτερη στην Ελλαδα:7.500 λίτρα νερού/άτομο /έτος. Η εκμεταλλευσιμότητα των υδάτινων πόρων φτάνει το 30 % γεγονός που σημαίνει ότι σημαντικό μέρος του υδάτινου δυναμικού απορρέει στην θάλασσα χωρίς να υφίσταται καμία σχεδόν εκμετάλλευση . Αυτό  βέβαια  έχει μεγάλα περιβαλλοντικά οφέλη.
Το πλούσια αποθέματα νερού  της Ηπείρου και η καλή τους ποιότητα  αποτελούν το συγκριτικό της πλεονέκτημα  και τον αναπτυξιακό της μοχλό.
Το γεγονός ότι το υδατικό μας διαμέρισμα είναι πλεονασματικό δεν πρέπει να μας καθησυχάζει γιατί τοπικά παρουσιάζονται σοβαρά προβλήματα είτε λόγω υπεραντλησεων είτε λόγω ρύπανσης των υπογείων υδροφόρων. Τα προβλήματα εστιάζονται κυρίως στην χερσόνησο Πρέβεζας ( υφαλμύρινση υδροφόρων, νιτρορύπανση ) και στο λεκανοπέδιο Ιωαννίνων όπου υφίσταται  και η μεγαλύτερη πληθυσμιακή συγκέντρωση  κατά συνέπεια και η ζήτηση νερού.
Οι μεγάλες  πήγες, οι λίμνες  και τα ποτάμια   της Ηπείρου αποτελούν μνημεία της φύσης και γεωτόπους απαράμιλλου κάλλους . Τα αρχαία υδρομαστευτικά  έργα (Ρωμαϊκό υδραγωγείο κ.α) αλλά και αυτά της  νεότερης ιστορίας  μας  (τα πηγάδια του Σουλίου κ.α)   έχουν αρχαιολογική και ιστορική αξία.   Η ανάδειξη και η προστασία τους θα συμβάλουν στην γεωτουριστική  προβολή και ανάπτυξη του τόπου μας.
Το επιστημονικό προσωπικό της περιφερειακής μονάδας  Ηπείρου του ΙΓΜΕ   με εισηγήσεις  και διαλέξεις  τόσο στα σχολεία  όσο και στα Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης  δίνει  ιδιαίτερη  σημασία   στην  περιβαλλοντική  εκπαίδευση για την  ορθολογική διαχείριση  και την προστασία του υδάτινου δυναμικού.  
Η παγκόσμια ημέρα νερού δεν είναι μια γιορτή αλλά μια μέρα μηνυμάτων με αποδεκτές όλους μας :
  • Θα πρέπει να αποκτήσουμε περιβαλλοντική συνείδηση για την προστασία αυτού του πολυτίμου αγαθού για να έχουν τα παιδιά μας ποιότητα ζωης.
  • Το νερό δεν ειναι ενας φυσικός πόρος που ο καθενας μας μπορεί να τον εκμεταλλεύεται με ιδιοτελή και εμπορικά κριτήρια. Το νερό ειναι κοινωνικό αγαθό όλων μας είναι  το πολυτιμότερο αγαθό της φύσης.
  • Κάθε παιδί, πλούσιο ή φτωχό, έχει το δικαίωμα να επιβιώσει, το δικαίωμα στην υγεία, το δικαίωμα πρόσβασης  σε καθαρό πόσιμο νερό.
  • Η ορθολογική διαχείριση και η προστασια των υδατικών πόρων είναι καθήκον όλων μας.



ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ  ΝΙΚΟΛΑΟΥ
Δρ. Υδρογεωλογίας
Προϊστάμενος  Περιφερειακής  Μονάδας Ηπείρου του Ι.Γ.Μ.Ε.

Σχολιάστε εδώ

Η διεύθυνση του email σας δεν θα δημοσιευθεί.

Παρόμοια άρθρα