«Περπατώντας αργά στην προκυμαία, “Υπάρχω;” λες, κ’ ύστερα “δεν υπάρχεις!” Φτάνει το πλοίο. Υψωμένη σημαία»… Οι σκέψεις του Κ. Γ. Καρυωτάκη περιδιαβαίνουν ακόμη και σήμερα τα στενά της Πρέβεζας, και βρίσκουν διέξοδο στην αγκαλιά του Αμβρακικού, εκεί όπου συνήθιζε να περπατάει το σούρουπο ο μεγάλος ποιητής. Οι μπουκαμβίλιες κρέμονται πλουμιστές από τα πολύχρωμα παράθυρα, τα παιδιά παίζουν αμέριμνα κρυφτό στα πλακόστρωτα, και μερικές λαϊκές νότες ξεχειλίζουν από τα στενά με τις ψαροτεβέρνες. Το καλοκαίρι η παραλία γεμίζει από κόσμο και χαμόγελα, οι καρέκλες απλώνονται στον ήλιο και όλοι ψάχνουν να βρουν μία προνομιακή θέση δίπλα στο κύμα.
Η πόλη της Πρέβεζας χαρακτηρίζεται από μία γλυκιά μελαγχολία. Πηγαίνοντας από το σύγχρονο κέντρο της στην ιστορική της πλευρά, οι εναλλαγές σε ξαφνιάζουν. Πληθώρα νεοκλασικών, με αρχιτεκτονικές ιδιαιτερότητες, ξεφυτρώνουν μπροστά σου και αισθάνεσαι σαν να ταξιδεύεις στις αρχές του 20ου αιώνα. Τα διώροφα αναπαλαιωμένα αρχοντικά, με τους εσωτερικούς κήπους και τους ψηλούς μαντρότοιχους, σαν ενθύμια μιας άλλη εποχής, προσπαθούν να αντέξουν στον εκσυγχρονισμό της ζωής.
Η Παναγία των Ξένων στην αρχή της αγοράς σηματοδοτεί το ιστορικό κέντρο της πόλης, και από εκεί και πέρα, σε ένα πλακόστρωτο αναμνήσεων και ιστορίας, πανέμορφα, αν και άγνωστα στο ευρύ κοινό, κτιριακά στολίδια και μνημεία σε γοητεύουν. Το κτίριο της Θεοφανείου Σχολής, η Μητρόπολη του Αγίου Χαραλάμπους, με το εντυπωσιακό βενετσιάνικο ρολόι, το περίφημο Σεϊτάν Παζάρ (Seytan Pazari), η προτομή του Καρυωτάκη, οι γραφικές ψαροταβέρνες, η πλατεία Ανδρούτσου και το Δημαρχείο, φτιάχνουν ένα αστικό μωσαϊκό με ρομαντικό αποτύπωμα.
Μία από τις αγαπημένες συνήθειες των κατοίκων και των επισκεπτών της Πρέβεζας, είναι να πίνουν τα ουζάκια και τις κρύες μπύρες τους, κάτω από τη σκιά των γιασεμιών στο Σεϊτάν Παζάρ. Η ιδιαίτερη αυτή ονομασία δόθηκε στο σοκάκι επί Τουρκοκρατίας, όταν οι ντόπιοι άλειψαν με σαπούνι το στενό, και γλίστρησαν οι έφιπποι Τούρκοι που διέρχονταν από εκεί, με σκοπό να πάρουν τους φόρους από τους καταστηματάρχες. Στο στενό ακόμη και σήμερα υπάρχουν ένα παλιό τυπογραφείο, ένα παραδοσιακό κουρείο, και μικρά καφενεδάκια, που μοιάζουν να έχουν βγει από κάποια ταινία εποχής. Στη σκιά λοιπόν από την τελευταία οικία του Καρυωτάκη, στο περβάζι της οποίας έβλεπε τον έναστρο ουρανό της Πρέβεζας, και έγραφε το ποίημα το «Βράδυ», η καθημερινότητα συνεχίζει ακάθεκτη τους ρυθμούς της, χωρίς όμως να ξεχνά τη βαριά παράδοση που κληρονόμησε.
Τόσο από το παλιό όσο και από το νέο λιμάνι της πόλης, όπου μπαρκάρουν στις μέρες μας εμπορικά πλοία μεγάλου εκτοπίσματος από όλη την οικουμένη, φαίνονται αντίκρυ τα Ακαρνανικά Όρη, και η μαρίνα του Ακτίου, όπου τα κατάρτια των πλοίων, σαν άλλο «θαλασσινό» δάσος, γεμίζουν την ακτογραμμή. Η Πρέβεζα όμως, πέρα από πανέμορφα κτίσματα, έχει και μία σειρά από φρούρια, που τη στολίζουν από άκρη σ’ άκρη. Το Φρούριο του Αγίου Ανδρέα, το φρούριο του Αγίου Γεωργίου και το κάστρο του Παντοκράτορα, δίνουν άλλο αέρα στο τοπίο.
Στην αλλοτινή τάφρο που περιέβαλε την πόλη, τη λεγόμενη Ντάπια, από όπου διέρχονταν και ποτάμι, όντας σήμερα ανακαινισμένη με πλακόστρωτο και ποδηλατόδρομο, μπορεί ο καθένας να κάνει ένα περίπατο ή ποδηλατάδα φτάνοντας μέχρι το Βαθύ, με την ατάραχη θάλασσα πάνω στην οποία καθρεπτίζεται η πλάση όλη. Το καταλληλότερο βέβαια μέρος για ησυχασμό και ηρεμία είναι ο παραθαλάσσιος οικισμός του Παντοκράτορα. Εκεί τα ηλιοβασιλέματα βάφονται κάθε μέρα με διαφορετικά χρώματα και τα κύματα, που παφλάζουν στα βράχια, παίρνουν μακριά τις ανησυχίες και τα άγχη, έστω προσωρινά, και σου θυμίζουν ότι η ζωή είναι ωραία.
Η πόλη έχει επεκταθεί στις μέρες μας τόσο προς το Νότο, όσο και προς τον Βορρά, κι αυτό έχει ως αποτέλεσμα, παρθενικές παραλίες να βρίσκονται λίγα μόλις λεπτά από το αστικό κέντρο, κάνοντας την πρόσβαση ευκολότερη και πιο οικονομική. Η Κυανή Ακτή, το Αλωνάκι και το Μονολίθι, που είναι η μεγαλύτερη παραλία της Ευρώπης, μαζεύουν την πλειονότητα των Πρεβεζάνων, καθώς πέρα από την οργάνωση διαθέτουν φυσικό κάλλος και ησυχία. Στην ουσία η δυτική πλευρά της Πρέβεζας είναι μία ατελείωτη ακτογραμμή, με γραφικούς όρμους, καταγάλανα νερά, και πευκοδάση που σκιάζουν την αλμύρα της θάλασσας.
Σήμα κατατεθέν της πόλης υπήρξε ανέκαθεν η Αρχαία Νικόπολη, η πόλη που χτίστηκε κατ’ εντολήν του αυτοκράτορα Αύγουστου Οκταβιανού, πρώτου αυτοκράτορα της Ρώμης, για να τιμήσει τους θεούς, κυρίως τον «Άκτιο Απόλλωνα» ή, όπως λένε άλλοι, τον Ποσειδώνα και τον Άρη για τη νίκη που του έδωσαν κατά του Μάρκου Αντωνίου και της Κλεοπάτρας στη μεγάλη Ναυμαχία του Ακτίου, το 31 π.Χ. Τα βυζαντινά τείχη της πόλης, το ρωμαϊκό ωδείο, το στάδιο, τα λουτρά και άλλα κτίσματα εξαίρετης αρχιτεκτονικής και διακόσμου, αντιστέκονται στη φθορά του χρόνου και μας διδάσκουν την ιστορία μας, όπως γράφτηκε κατά το παρελθόν.
Κατά τους θερινούς μήνες μάλιστα, πραγματοποιούνται εκεί θεατρικές παραστάσεις και μουσικά δρώμενα, που δίνουν ζωή στα μνημεία. Στη διαδρομή από τον αρχαιολογικό χώρο στο κέντρο της πόλης, βρίσκεται το νέο Αρχαιολογικό Μουσείο της Νικόπολης που χτίστηκε το 2009. Σ’ αυτό περιλαμβάνονται εκθέματα από όλη την περιοχή της Νικόπολης, ακόμη και υποθαλάσσια ευρήματα μεγάλης σημασίας, που καταδεικνύουν την άνοδο και την πτώση της μεγαλύτερης αρχαίας πόλης της Ηπείρου.
Η αλήθεια είναι πως οι περισσότεροι ταξιδιώτες προσπερνούν την πόλη, είτε πηγαίνοντας Ηγουμενίτσα για να περάσουν στην Κέρκυρα, είτε πηγαίνοντας στη Λευκάδα, χωρίς να γνωρίζουν περαιτέρω τις ομορφιές και τους θησαυρούς που κρύβει αυτή η παραθαλάσσια πόλη με τη νησιώτικη γοητεία. Όμως η περιοχή, με ισχυρή παρακαταθήκη και μεγάλη δυναμική, σκοπεύει να μας απασχολήσει πολύ το επόμενο διάστημα και με τη διάνοιξη της Ιονίας Οδού θα αποτελέσει, πέρα από θαλάσσιο και χερσαίο σταυροδρόμι. Κι αν όλα αυτά φαντάζουν ουτοπικά, μια επίσκεψή σας σε αυτή τη γνωστή-άγνωστη πόλη της Ηπείρου θα σας πείσει και θα σας κάνει να συνειδητοποιήσετε ότι η τελειότητα πηγάζει από τη λιτότητα και την αυθεντικότητα, γνωρίσματα που προσδιορίζουν επακριβώς το πρόσωπο της Πρέβεζας.
